Σε Κοινοβουλευτική Δραστηριότητα

Ομιλία του Κοινοβουλευτικού εκπροσώπου του Κινήματος Αλλαγής, Κώστα Σκανδαλίδη, στη συζήτηση για το νομοσχέδιο του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών για τον Αυτοκινητόδρομο Κεντρικής Ελλάδος (Ε65)

Ομολογώ ότι όταν ερχόμουν στη Βουλή σήμερα, νόμιζα ότι θα βρισκόμουν σε μια συζήτηση όπου δεν θα υπήρχε καμία παρά πολύ μεγάλη, αν θέλετε, κομματική αντιπαράθεση, γιατί, όπως όλοι τονίζουν από όλα τα κόμματα, τα έργα ανήκουν στο λαό και όχι στις κυβερνήσεις που το υλοποιούν, μιας και τα περισσότερα από αυτά είναι σε διαδοχικές κυβερνήσεις, γιατί δεν τελειώνουν μέσα σε μια τετραετία και τελικά, έχω παραστεί σε μια συνεδρίαση η οποία απέκτησε ξαφνικά ένα πάρα πολύ σημαντικό χαρακτήρα.

Άκουσα με έκπληξη τον Πρωθυπουργό να κάνει μια βαρυσήμαντη ομιλία για το βόρειο τμήμα της Ε65, ότι αποτελεί, μάλιστα είπε, την πεμπτουσία της ενσωμάτωσης της Θεσσαλίας στον εθνικό κορμό. Ας χαιρετίσουμε λοιπόν την εθνική ενσωμάτωση της Θεσσαλίας.

Δεν έχει σημασία ότι προηγήθηκαν κάποια σημαντικά και ίσως και σημαντικότερα έργα σε αυτές τις περιοχές, στη διάρκεια πολλών δεκαετιών, από πολλές κυβερνήσεις και διαφορετικού χαρακτήρα και διαφορετικής προέλευσης, για να θυμίσω μόνο την πολεοδομική συγκρότηση της περιοχής ή τον αναδασμό παλαιότερα των αρχών του αιώνα και άλλα που διαμεσολάβησαν από τα εκατόν σαράντα χρόνια που πέρασαν από τότε που τελικά σήμερα ενσωματώνεται στον εθνικό κορμό η Θεσσαλία.

Βέβαια, πρέπει να πω ότι μένει μακριά από εμένα η υποβάθμιση της σημασίας της υλοποίησης του συνολικού έργου της Ε65, μιας και από τον αρχικό σχεδιασμό, μαζί με τον ΠΑΘΕ, την Εγνατία, την Ιόνια Οδό και την προέκταση της στη Δυτική Πελοπόννησο και τον βόρειο άξονα της Κρήτης, αποτελεί ένα εθνικό σχέδιο πάρα πολύ σημαντικό για τις υποδομές της χώρας και για την ενδοπεριφερειακή και διαπεριφερειακή ανάπτυξή της.

Πράγματι, η ολοκλήρωση του έργου συμβάλλει στην ανάπτυξη της ελληνικής περιφέρειας, ενώνει περιφέρειες, όπως τη Θεσσαλία, τη Δυτική Μακεδονία και την Ήπειρο, που είναι περιοχές με μεγάλη υστέρηση στην ανάπτυξη, με μεγάλα ποσοστά ανεργίας και προφανώς, θα ωφεληθούν, όπως επίσης και οι κάτοικοι που θα μπορούν να κυκλοφορούν ελεύθερα και να εξυπηρετούνται γρήγορα οι ανάγκες του τομέα των μεταφορών για τη χώρα μας και η καθιέρωσή της ως διαμετακομιστικού κόμβου με τη σύνδεση οδικών δικτύων, λιμανιών και σιδηροδρομικού δικτύου.

Και έχει θέσει ο εισηγητής μας κάποια ερωτήματα σχετικά με το κόστος του έργου, τους υπολογισμούς και τις εκτιμήσεις για την απόδοση του έργου, τη συμμετοχή και την αποζημίωση του παραχωρησιούχου, αλλά και το ύψος των διοδίων, για το ποιο είναι το επίπεδο της τεχνικής προετοιμασίας του έργου, το αν υπάρχουν στοιχεία για την αλλαγή του μήκους του τελευταίου τμήματος κ.λπ. Είναι πολύ συγκεκριμένα ερωτήματα. Δεν απαντήθηκαν, απ’ ό,τι έχω αντιληφθεί, στην επιτροπή. Περιμένουμε από την Κυβέρνηση να τα απαντήσει αναλυτικά σήμερα κατά την ψήφιση του νόμου.

Θα μου επιτρέψετε κάτω από αυτό το πρίσμα να πω ότι εμείς ψηφίζουμε θετικά και θέλουμε να κάνουμε μια κριτική στην Κυβέρνηση, γιατί πιστεύουμε ότι δεν υπάρχει ολοκληρωμένο σχέδιο αναπτυξιακής και παραγωγικής ανασυγκρότησης, αλλά ούτε και διάθεση για διάλογο και συνεννόηση για ένα εθνικό σχέδιο. Κι έρχομαι σε αυτό το οποίο θεωρώ πάρα πολύ σημαντικό.

Εγώ θέλω να κάνω μια μακροσκοπική τοποθέτηση. Το αναπτυξιακό σχέδιο της χώρας, μετά την απόφαση για το πρόγραμμα σύγκλισης και τη μεγάλη αύξηση της πίτας που έγινε στην αρχή της δεκαετίας του ’90, λόγω των ευρωπαϊκών ενισχύσεων και τη μεγάλη, αν θέλετε, συρροή ευρωπαϊκών πόρων, σχεδιάστηκε για τις ολοκληρωμένες υποδομές τη δεκαετία του ’90. Υπήρξε η εποχή των μεγάλων έργων που άλλαξαν τη μορφή της χώρας η δεκαετία 1993-2003 και οδήγησαν στην Ελλάδα του 2004.

Και θέλω να θυμίσω μια παραδοχή του σημερινού Πρωθυπουργού, ότι η χώρα έφτασε στην ακμή της νεότερης ιστορίας της με την Ελλάδα των Ολυμπιακών Αγώνων.

Τα έργα που σχεδιάστηκαν και άρχισαν να υλοποιούνται εκείνη την εποχή ήταν έργα μακράς πνοής, δεν αρκούσαν μία ή δύο θητείες για να ολοκληρωθούν. Θα φέρω ένα παράδειγμα αρνητικό και ένα θετικό. Το θετικό παράδειγμα είναι η Γέφυρα Ρίου-Αντιρρίου και μια σειρά από άλλα θετικά έργα, όπως η Εγνατία, και το αρνητικό παράδειγμα είναι το Κτηματολόγιο, ένα πολύ πιο σύνθετο έργο, το οποίο δυστυχώς όλες κυβερνήσεις, ενώ υποτίθεται ότι θα μπορούσαν να το υλοποιήσουν γρήγορα, είτε με τους λάθος σχεδιασμούς τους είτε μέσα από τις πρακτικές τους, δεν κατάφεραν να το υλοποιήσουν μετά από πάρα πολλά χρόνια.

Έτσι, να μην παίρνουμε μια τόσο απόλυτη θέση σε ό,τι αφορά μια πολιτική δημοσίων έργων και κάθε κυβέρνηση να διεκδικεί για τον εαυτό της το αλάθητο -δεν υπάρχει αυτό το αλάθητο- και ταυτόχρονα να ισχυρίζεται ο καθένας μας ότι τα έργα είναι για τους Έλληνες και όχι για τις κυβερνήσεις.

Εκείνη λοιπόν την εποχή σχεδιάστηκαν τα έργα μακράς πνοής και σαφέστατα μπήκαμε σε μια άλλη εποχή, γιατί ακολούθησαν πολλά χρόνια που με την κρίση και με τα μνημόνια και όλα αυτά δεν υπήρχαν οι αναγκαίοι πόροι να συνεχιστεί ένα πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων με τους δημοσιονομικούς περιορισμούς, στον βαθμό που θα μπορούσε να υλοποιήσει αυτό τον μακροχρόνιο σχεδιασμό.

Μπαίνουμε όμως τώρα στη δεκαετία του 2020-2030, μετά την πανδημία και την οικονομική κρίση. Κι έρχεται για δεύτερη φορά, θα έλεγα για τρίτη –γιατί η πρώτη φορά ήταν το σχέδιο Μάρσαλ τη δεκαετία του ’50, η δεύτερη ήταν τα προγράμματα σύγκλισης τη δεκαετία του ’90- που αυξάνει πάλι η πίτα, αυξάνονται δηλαδή οι συνολικοί πόροι που διαθέτει ο τόπος μέσα από το Ταμείο Ανάκαμψης και όλες τις αποφάσεις που έχει πάρει η Ευρωπαϊκή Ένωση και δίνεται ξανά η ευκαιρία να σχεδιαστεί μια συνολική ανάπτυξη για τη χώρα.

Εμείς λοιπόν ισχυριζόμαστε ότι η Κυβέρνησή σας δεν έχει αναπτυξιακό σχέδιο για τη χώρα, ότι ακολουθεί την πεπατημένη. Προσπαθεί να τελειώσει έργα ή να συνεχίσει έργα και θα έλεγα και επιλεκτικά, διαλέγοντας και ποια είναι αυτά που κάθε φορά αποφασίζει να συνεχίσει, ενώ θα έπρεπε να σχεδιαστεί από την αρχή.

Θα έπρεπε να υπάρχουν δύο άξονες: ο ένας είναι η ολοκλήρωση των μεγάλων συνεχιζόμενων έργων που δεν έχουν ολοκληρωθεί, για να ολοκληρωθούν οι υποδομές στη χώρα και ο δεύτερος είναι η στροφή στην παραγωγική ανασυγκρότηση, που ένα τεράστιο κομμάτι των πόρων πρέπει να πάει ουσιαστικά στην ανάπτυξη, όχι πια των έργων υποδομής, αλλά στην αλλαγή του αναπτυξιακού μοντέλου και την ανταγωνιστικότητα, την αύξηση του εθνικού προϊόντος μέσω ενός άλλου τύπου ανάπτυξης.

Εσείς εμφανιστήκατε εδώ με μια σειρά έργα -εκατόν εβδομήντα, επτακόσια, δεν ξέρω πόσα, εκατοντάδες έργα εν πάση περιπτώσει-παραθέτοντας ένα σχέδιο το οποίο θριαμβολογείτε ότι εγκρίθηκε από το Ecofin, λες και δεν θα εγκρινόταν από το Ecofin ένα σχέδιο που βάζει στόχους την πράσινη ανάπτυξη που όλοι συνομολογούμε, την ψηφιοποίηση του κράτους που όλοι συνομολογούμε, όλα αυτά που λέτε εσείς τα λέμε και εμείς τα λέει ο ΣΥΡΙΖΑ, τα λένε όλοι. Στους στόχους δεν διαφωνεί κανείς, διαφωνεί στη δομή και τη δυνατότητα να αλλάξει το μοντέλο. Και εδώ έχετε τεράστια ευθύνη.

Διότι μέχρι τώρα κάνετε μια πολιτική στην πεπατημένη. Λείπει ένα όραμα που να υλοποιεί τους στόχους που όλοι συνομολογούμε. Με ποιο κράτος; Με το κράτος που ψηφίσατε; Με ποιες προτεραιότητες θα γίνουν αυτά; Τι θα γίνει πρώτο και τι δεύτερο; Θα σας πω ένα παράδειγμα. Η δεκαετία αυτή θα έπρεπε να είναι η δεκαετία του σιδηρόδρομου.

Θα έπρεπε να υπάρχει μια ολοκληρωμένη παρέμβαση στο σιδηροδρομικό δίκτυο της χώρας για τις μεταφορές που είναι αυτό που θα λύσει το μεγάλο πρόβλημα μετά τους οδικούς άξονες και έπρεπε να υπάρχει μια ειδική αναφορά στο πρόγραμμα που να λέει ότι «εμείς διαθέτουμε τόσους πόρους στο σιδηροδρομικό δίκτυο, με αυτή τη λογική, με αυτήν την κάλυψη, με αυτή την κατεύθυνση, με αυτά τα μέσα». Δεν υπάρχει αυτό το σχέδιο.

Κι έπειτα, τι σχέδιο έχετε για κάθε περιφέρεια; Απλά να συνδέσετε με τους δρόμους τις περιφέρειες; Πού θα στηθεί η παραγωγική συγκρότηση; Δεν πρέπει να γίνει σε κάθε περιφέρεια γύρω από αναπτυξιακούς πόλους; Τους έχετε προσδιορίσει; Τους έχετε συναποφασίσει με τις περιφέρειες; Συμμετέχει η αυτοδιοίκηση και οι φορείς σε αυτό, σε ποιες αποφάσεις, πού θα πάνε οι πόροι και πώς και με ποια προτεραιότητα; Δεν υπάρχει.

Και δεν υπάρχει ο προγραμματισμός να βάλει την κοινωνία στο παιχνίδι της ανάπτυξης. Καλείτε απλά τους επιχειρηματίες να πάρουν πρωτοβουλίες. Δεν είναι αυτό το πρόβλημά μας σήμερα. Το πρόβλημά μας είναι η κοινωνία και οι παραγωγικές δυνάμεις να εμπνευστούν από αυτή τη δουλειά, να μπούνε στο παιχνίδι, να δώσουν τις απόψεις τους, να στήσουν τους θεσμούς τους, να υπάρχει μια θεσμική ανασυγκρότηση της δημοκρατίας και της κοινωνίας για να μπορεί να υπάρχει ανάπτυξη διαφορετικού τύπου.

Αυτό δεν υπάρχει δυστυχώς, αγαπητοί συνάδελφοι, και νομίζω ότι εκεί πρέπει να γίνει η βασική κριτική στην πολιτική της Κυβέρνησης όχι μόνο στα καθημερινά και στα διαχειριστικά. Υπάρχουν αυτά, είναι δύσκολα. Πολλά από αυτά είναι σκοτεινά, πολλά από αυτά είναι επιλεκτικά. Εξυπηρετούνται συμφέροντα. Όλα αυτά μέσα από ένα πλαίσιο, μέσα από ένα οπτικό πεδίο το πώς πάει μέχρι τώρα η σύμφυση πολιτικής και οικονομίας στη χώρα μπορεί κανείς να τα ερμηνεύσει και ανάλογα με τη θέση που έχει σαν κόμμα προοδευτικό, συντηρητικό, υπέρ ποιων  κοινωνικών τάξεων, να πει τη γνώμη του και να κάνει τις αντιπαραθέσεις του.

Αλλά άλλη  ανάπτυξη για τη χώρα της ευημερίας, της αύξησης του εθνικού προϊόντος, του πλούτου δεν υπάρχει με αυτή την πεπατημένη λογική. Και πάνω σ’ αυτό είναι που εμείς διαφωνούμε. Και ενώ είμαστε εμείς αυτοί που χτίσαμε ουσιαστικά και τα δύο εθνικά σχέδια και τις υποδομές και για την επόμενη φάση της χώρας μας -δεν διεκδικούμε το αλάθητο ούτε να τα οικειοποιηθούμε- θέλουμε να τα συζητήσουμε μαζί σας, να συναποφασίσουμε κάτι διαφορετικό, να πάρουμε έναν άλλο δρόμο απ’ αυτόν που παίρνουμε τώρα. Αν το καταλαβαίνουμε όλοι αυτό, έχει καλώς. Εάν όχι, δεν πειράζει εδώ είμαστε.

Πληκτρολογήστε και πατήστε το enter.

Ευαγγελία Λιακούλη: «Τα "πανηγύρια" για τον Ε65 δεν καλύπτουν τις πληγές των σεισμοπαθών και του Ιανού»Δημήτρης Κωνσταντόπουλος: «Ψηφίζουμε θετικά για τον οδικό άξονα Κεντρικής Ελλάδας Ε65 και αναμένουμε από την Κυβέρνηση να υλοποιήσει τις δεσμεύσεις της και για τους υπόλοιπους οδικούς άξονες»