ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
«Ποιος είναι τελικά ο σκοπός του Ειδικού Λογαριασμού Ανεργίας Αυτοαπασχολουμένων;»
Ερώτηση προς τους συναρμόδιους Υπουργούς Εργασίας και Δικαιοσύνης κατέθεσαν τρεις βουλευτές του Κινήματος Αλλαγής (Ευαγγελία Λιακούλη – Λάρισας, Βασίλης Κεγκέρογλου – Ηρακλείου και Γιώργος Αρβανιτίδης – Β’ Θεσ/νικης), σχετικά με την αξία διατήρησης του Ειδικού Λογαριασμού Ανεργίας Αυτοαπασχολουμένων, από την στιγμή που οι υποτιθέμενα ωφελούμενοι (αυτοπασχολούμενοι και ελεύθεροι επαγγελματίες – πρώην ΟΑΕΕ και ΕΤΑΑ), πολύ δύσκολα έως καθόλου μπορούν να ενταχθούν στις προβλέψεις του σκοπού σύστασής του.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι στον Ειδικό Λογαριασμό υποχρεώνονται να καταβάλλουν ποσόν 120 ευρώ ετησίως ως εισφορά υπέρ ανεργίας, όχι μόνο οι ελευθέρως ασκούντες το επάγγελμά τους, αλλά και οι έμμισθοι ασφαλισμένοι φορέων Δημοσίου και Οργανισμών, οι οποίοι καταβάλλουν 1% επί των αποδοχών τους, όπως και 2% ειδική εισφορά αλληλεγγύης ανεργίας.
Σύμφωνα με το νομοθέτη, σκοπός του Ειδικού λογαριασμού ήταν να μην μένουν ασφαλιστικά απροστάτευτοι οι αυτοαπασχολούμενοι σε περίπτωση ανεργίας, ενώ παράλληλα τα κονδύλια του λογαριασμού υποτίθεται ότι θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν και για την αντιμετώπιση των βιοποριστικών αναγκών, που δυνητικά θα προέκυπταν από τη διακοπή του επαγγέλματός τους, με την χορήγηση βοηθήματος ανεργίας.
Ωστόσο, στα επτά χρόνια λειτουργίας του Ειδικού λογαριασμού, σύμφωνα με στοιχεία ενδιαφερόμενων Συλλόγων και Ενώσεων επιστημόνων, ελάχιστα μέλη τους έχουν καταφέρει να επιδοτηθούν μέχρι σήμερα, λόγω των πολύ αυστηρών κριτηρίων, με χαρακτηριστική την περίπτωση των εμμίσθων δικηγόρων του Κτηματολογίου, οι οποίοι απολύθηκαν με νόμο της προηγούμενης Κυβέρνησης και δεν είχαν τις προϋποθέσεις λήψης του επιδόματος, παρόλο που κατέβαλαν διπλές εισφορές υπέρ ανεργίας (120 ευρώ το χρόνο και κρατήσεις επί της αντιμισθίας τους).
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ερώτησης:
ΕΡΩΤΗΣΗ ΚΑΙ ΑΙΤΗΣΗ ΚΑΤΑΘΕΣΗΣ ΕΓΓΡΑΦΩΝ (ΑΚΕ)
Προς τους κ.κ. Υπουργούς (1) Εργασίας & Κοινωνικών Υποθέσεων και (2) Δικαιοσύνης
Αναμφίβολα, χρέος της Πολιτείας σε κάθε δύσκολη συγκυρία και ιδίως σε συνθήκες πανδημίας είναι να διασφαλίζει την κοινωνική συνοχή, μέσω της αναδιανομής πόρων με όχημα το κοινωνικό κράτος. Κομβικός βραχίονας του κοινωνικού κράτους στην χώρα μας είναι ο ΟΑΕΔ, του οποίου βασική αποστολή είναι η επιδότηση των ανέργων.
Με το άρθρ. 44 του ν. 3986/2011 και εν μέσω της τότε δημοσιονομικής κρίσης θεσμοθετήθηκε ο λογιστικά και οικονομικά αυτοτελής Ειδικός Λογαριασμός Ανεργίας Αυτοαπασχολουμένων, στον οποίο όλοι οι αυτοπασχολούμενοι και ελεύθεροι επαγγελματίες (πρώην ΟΑΕΕ και ΕΤΑΑ) υποχρεώθηκαν να καταβάλλουν το ποσόν των 120 ευρώ ετησίως ως εισφορά υπέρ ανεργίας. Επιπλέον, οι έμμισθοι ασφαλισμένοι φορέων Δημοσίου και Οργανισμών υποχρεώθηκαν να καταβάλλουν στον Ειδικό Λογαριασμό 1% επί των αποδοχών τους, όπως και 2% ειδική εισφορά αλληλεγγύης ανεργίας, δυνάμει του άρθρ. 38 του προαναφερθέντος νόμου.
Σύμφωνα με το νομοθέτη, σκοπός του Ειδικού λογαριασμού είναι να μην μένουν ασφαλιστικά απροστάτευτοι οι αυτοαπασχολούμενοι και για την αντιμετώπιση των βιοποριστικών αναγκών που προκύπτουν από τη διακοπή του επαγγέλματός τους (χορήγηση βοηθήματος ανεργίας).
Με τροποποίηση της ανωτέρω διάταξης, με το ν.4488/2017, προστέθηκε και δεύτερος σκοπός για τον Ειδικό Λογαριασμό, ο οποίος είναι «η ενίσχυση της απασχόλησης των προσώπων που καλύπτονται από τους ανωτέρω κλάδους». Προκειμένου να τεθεί σε ισχύ η συγκεκριμένη διάταξη εκδόθηκε Κοινή Υπουργική Απόφαση των Υπουργείων Εργασίας και Οικονομικών (Αρ. οικ. 45857/772), με την οποία μέρος των αποθεματικών του Ειδικού Λογαριασμού Ανεργίας διατίθεται για την επιδότηση εργοδοτών (!) που απασχολούν αμειβόμενους με Τιμολόγιο Παροχής Υπηρεσιών, υπό τον όρο μετατροπής των συμβάσεων αυτών σε συμβάσεις εργασίας.
Παράλληλα, με καθυστέρηση επτά (7) ετών (!) από τον σχετικό αρχικό νόμο (ν. 3986/2011) εκδόθηκε η απαιτούμενη Υπουργική Απόφαση για τη χορήγηση βοηθήματος ανεργίας στους επιστήμονες (Υ.Α. Φ. 10043/43602/Δ18.2592 (ΦΕΚ Β΄3496 2018) – «Καταβολή βοηθήματος αυτοτελώς και ανεξαρτήτως απασχολούμενων κατ’ εφαρμογή της παρ. 2 του άρθρου 44 του ν. 3986/2011, όπως ισχύει στους ασφαλισμένους του ΕΦΚΑ (τέως ΕΤΑΑ)».
Ωστόσο, θα πρέπει να σημειωθεί ότι σύμφωνα με στοιχεία ενδιαφερόμενων Συλλόγων και Ενώσεων επιστημόνων, ελάχιστα μέλη τους έχουν καταφέρει να επιδοτηθούν μέχρι σήμερα, λόγω των αυστηρών κριτηρίων που τίθενται από την προαναφερθείσα Υπουργική Απόφαση.
Χαρακτηριστική δε ήταν η περίπτωση των εμμίσθων δικηγόρων του Κτηματολογίου, οι οποίοι απολύθηκαν με νόμο της προηγούμενης Κυβέρνησης και δεν είχαν τις προϋποθέσεις λήψης του επιδόματος, λόγω εισοδηματικών κριτηρίων, παρόλο που κατέβαλαν διπλές εισφορές υπέρ ανεργίας (120 ευρώ το χρόνο και κρατήσεις επί της αντιμισθίας τους).
Δεδομένου ότι επί 7 έτη οι επιστήμονες κατέβαλαν την εισφορά υπέρ του Ειδικού Λογαριασμού Ανεργίας, χωρίς να μπορούν να επιδοτηθούν σε περίπτωση υποαπασχόλησης ή διακοπής επαγγέλματος.
Δεδομένου ότι είναι πρωτοφανές διάταξη να εκφεύγει τόσο πολύ του αρχικού της σκοπού, από την στιγμή που οι πόροι που διασφαλίζονται με τις εισφορές επί κατηγοριών ελευθέρως ασκούντων το επάγγελμα, καταλήγουν να ενισχύουν εργοδότες.
Δεδομένου ότι την ως άνω Υπουργική Απόφαση (Υ.Α. Φ. 10043/43602/Δ18.2592 (ΦΕΚ Β΄3496 2018) έχει προσβάλλει τόσο ο ΔΣΑ, όσο και το ΤΕΕ, καθώς και μέλη τους με αίτηση ακύρωσης ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας, λόγω των αυστηρών όρων και προϋποθέσεων που ουσιαστικά ακυρώνουν τον σκοπό χορήγησης βοηθήματος στους αυτοαπασχολούμενους που έχουν ανάγκη.
Ερωτώνται οι συναρμόδιοι κ.κ. Υπουργοί:
- Που έχουν κατευθυνθεί μέχρι σήμερα τα κονδύλια του Ειδικού Λογαριασμού Ανεργίας Αυτοαπασχολουμένων;
- Τι σκοπεύουν να πράξουν εφεξής, προκειμένου τα κονδύλια του Ειδικού Λογαριασμού Ανεργίας Αυτοαπασχολουμένων να κατευθυνθούν προς τους πραγματικούς δικαιούχους, οι οποίοι ανελαστικά συνεισέφεραν σε αυτά με τις κρατήσεις τους, επί 9 πλέον χρόνια;
- Σκοπεύουν να τροποποιήσουν τη νομοθεσία, προκειμένου να καταστούν ορθολογικότερες οι προϋποθέσεις για τη λήψη επιδόματος ανεργίας από πρώην έμμισθους ελεύθερους επαγγελματίες και δικηγόρους, ιδίως εν μέσω πανδημίας και των συνεπακόλουθων οικονομικών συνεπειών που αυτή επιφέρει;
- Σε περίπτωση που τίποτα από τα παραπάνω δεν συμβεί, εξετάζουν το ενδεχόμενο κατάργησης του Ειδικού Λογαριασμού και της άμεσης επιστροφής των αχρεωστήτως καταβληθεισών εισφορών στους ασφαλισμένους;
Οι Ερωτώντες βουλευτές
Ευαγγελία Λιακούλη
Νομός Λάρισας
Βασίλης Κεγκέρογλου
Νομός Ηρακλείου
Γιώργος Αρβανιτίδης
Β’ Θεσσαλονίκης
